เหตุการณ์ บริษัทจดทะเบียน (บจ.) ผิดชำระหนี้หุ้นกู้ปะทุขึ้นอีกครั้ง หลังเงียบสงบไปกว่า 2 ปี รอบนี้เบิกร่องโดย บมจ.พีพี ไพร์ม (PPPM) ที่มีปัญหาทางเทคนิคในการชำระหุ้นกู้ชุดที่ 1/60 มูลค่า 260.50 ล้านบาท ซึ่งครบกำหนดไถ่ถอนเมื่อ 27 ก.ค.62 และได้ขอเลื่อนชำระหุ้นกู้ชุดที่ 2/61 มูลค่า 319.5 ล้านบาท ซึ่งครบกำหนดไถ่ถอน 2 ส.ค.62 ไปอีก 330 วัน เพราะเงินที่มีทั้งหมดนำไปชำระหุ้นกู้ชุดที่ 1/60 จนไม่มีเงินเพียงพอสำหรับไถ่ถอนหุ้นกู้ชุดที่ 2/61
    สถานการณ์ที่เกิดขึ้นเรียกความสนใจจากผู้เกี่ยวข้องในตลาดทุนไม่น้อย เพราะหวั่นว่าจะเกิดเหตุการณ์ลุกลาม โดยเฉพาะกลุ่มผู้ออกหุ้นกู้ที่ไม่มีเครดิตเรทติ้ง หรือ มีเรทติ้งต่ำกว่า BBB ซึ่งถือเป็นกลุ่มตราสารเสี่ยง(Non-Investment Grade)

*** พบ 33 บจ.ขายหุ้นกู้เสี่ยง มูลค่าคงค้าง 8 หมื่นลบ.
    "สำนักข่าวอีไฟแนนซ์ไทย" สำรวจข้อมูลจาก สมาคมตราสารหนี้ (ThaiBMA) ณ วันที่ 7 ส.ค.62 พบว่า ปัจจุบันมี 33 บจ.ออกและเสนอขายหุ้นกู้ที่ไม่มีเรทติ้ง หรือ มีเรทติ้งต่ำกว่า BBB มูลค่าคงค้าง 80,619 ล้านบาท ประกอบด้วย

    จากตาราง มีถึง 23 บจ.ที่ขายหุ้นกู้แบบไม่มีเรทติ้ง โดยมากกว่า 95% เป็นการขายให้กับนักลงทุนสถาบันและนักลงทุนประเภท High Net Worth ขณะที่มีอัตราดอกเบี้ยเฉลี่ยรวม 33 บจ.ที่ 6% ส่วน บจ.ที่มีอัตราดอกเบี้ยเฉลี่ยสูงสุดคือ PPPM ระดับ 8%

*** PF ออกหุ้นกู้สูงสุดของกลุ่มถึง 2.05 หมื่นลบ.
    บมจ.พร็อพเพอร์ตี้ เพอร์เฟค(PF)เป็นบริษัทที่เสนอขายหุ้นกู้สูงสุดในกลุ่มนี้ จำนวน 16 ชุด มูลค่ารวม 20,555 ล้านบาท โดยมีอันดับเรทติ้งอยู่ที่ BB+ เป็นหุ้นกู้ไร้หลักประกันทั้งหมด อัตราดอกเบี้ยเฉลี่ย 6% สูงสุด 9.5% ต่ำสุด 4.75% และขายให้กับนักลงทุนสถาบัน-High Net Worth ทั้งหมด

*** หุ้นกู้ 21 ชุดจาก 16 บจ.ต้องไถ่ถอนปีนี้ มูลค่ากว่า 1.35 หมื่นลบ. 
    ส่วนช่วงที่เหลือของปีนี้มีหุ้นกู้ครบกำหนดไถ่ถอนจำนวน 21 ชุด จากผู้ออก 16 บจ. มูลค่ารวมกว่า 1.35 หมื่นล้านบาท ดังนี้

    ทั้งนี้หุ้นกู้จำนวน 10 ชุด จาก 10 บจ. มีกำหนดไถ่ถอนภายในไตรมาส 3 นี้ มูลค่ารวม 6,317 ล้านบาท

*** วงการมองผิดนัดชำระหุ้นกู้ไม่ลุกลาม แต่จับตาใกล้ชิด
    "อริยา ติรณะประกิจ" รองกรรมการผู้จัดการ สมาคมตราสารหนี้ ระบุว่า โอกาสเกิดเหตุการณ์ผิดชำระหนี้ลุกลามมีจำกัด เนื่องจาก บจ.แต่ละรายที่ขายหุ้นกู้กลุ่มนี้มีมูลค่าไม่สูงมากนัก เหมือนที่เคยเกิดขึ้นเมื่อ 2-3 ปีก่อน แม้บางบริษัทจะไม่มีเรทติ้ง หรือ หรือมีเรทติ้งระดับ Non-Investment Grade เพราะเกิน 60% เป็นหุ้นกู้ที่มีหลักประกัน ซึ่งมีโอกาสที่นักลงทุนจะได้รับเงินคืนสูง หากเกิดกรณีผิดนัดชำระ(Default) 
    "โอกาสเกิดโดมิโน่แบบ 2-3 ปีก่อนมีไม่มากนัก เพราะมูลค่าแต่ละรายที่ครบกำหนดปีนี้ไม่สูงมาก และหลายบริษัทก็ยังมีฐานะการเงินดี อย่างไรก็ตามสมาคมตราสารหนี้อยู่ระหว่างการติดตามอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะกลุ่มที่มีกำหนดชำระภายใน 1-2 เดือนนี้ ซึ่งได้มีการประสานงานกับตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (ตลท.) ด้านข้อมูลต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง" อริยา ระบุ
    นอกจากนี้สัดส่วนหุ้นกู้กลุ่มเสี่ยงของ 33 บจ.มูลค่า 8 หมื่นล้านบาท คิดเป็นเพียง 2% ของหุ้นกู้ทั้งระบบ ซึ่งถือว่ามีนัยต่ออุตสาหกรรมตราสารหนี้ทั้งหมดไม่มากนัก
    ด้าน "ประกิต สิริวัฒนเกตุ" ผู้อำนวยการอาวุโส บริษัทหลักทรัพย์จัดการกองทุน (บลจ.) เมอร์ชั่น พาร์ทเนอร์ แนะนำ นักลงทุนติดตาม บจ.กลุ่มนี้อย่างใกล้ชิด เนื่องจากหากเกิดเหตุผิดชำระหนี้ขึ้น จะส่งผลกระทบต่อราคาหุ้นค่อนข้างรุนแรง
    "นักลงทุนที่ถือตราสารหนี้เหล่านี้อยู่ต้องหาจังหวะปล่อยออก เพราะความเสี่ยงสูง และปัญหาผิดชำระเริ่มส่งสัญญาณน่ากลัวอีกครั้ง โดยเฉพาะ บจ.ที่งบการเงินน่าเป็นห่วง ส่วนผู้ที่จะเข้าลงทุนหุ้นเหล่านี้ ผมไม่แนะนำ ให้หลีกเลี่ยง และไม่ควรเข้าไปยุ่ง" ประกิต แนะนำ

*** 8 บจ.อัตราส่วนความสามารถชำระดอกเบี้ยติดลบ
    ทั้งนี้ เมื่อตรวจสอบงบการเงินของทั้ง 33 บจ. พบว่า มี 10 บริษัทที่หนี้สินต่อทุน (D/E) สูงเกิน 3 เท่า โดย บมจ.เพซ ดีเวลลอปเมนท์ คอร์ปอเรชั่น (PACE) มีดี/อีสูงสุดถึง 19 เท่า 
    ขณะที่พบว่ามี 8 บริษัทที่มีอัตราส่วนความสามารถในการชำระดอกเบี้ย (Interest Coverage Ratio) ติดลบ สะท้อนว่ามีปัญหาในการชำระหนี้สิน โดยผลประกอบการของบริษัทกลุ่มนี้มีผลขาดทุนต่อเนื่อง ขณะที่เงินสดจากการดำเนินงานส่วนใหญ่ติดลบ

    อัตราส่วนความสามารถในการจ่ายดอกเบี้ย (Interest Coverage Ratio) คำนวณจาก (กำไรสุทธิ+ภาษีเงินได้-ดอกเบี้ยจ่าย)/ดอกเบี้ยจ่าย ใช้วัดความสามารถในการจ่ายดอกเบี้ยเงินกู้  หากมากกว่า 1 เท่าแสดงว่าธุรกิจมีความสามารถที่จะจ่ายชำระค่าดอกเบี้ยได้ทั้งหมด แต่หากต่ำกว่า 1 เท่า แสดงว่ามีความสามารถในการจ่ายชำระดอกเบี้ยได้เพียงบางส่วนเท่านั้น แต่หากมีค่าเท่ากับ 0 หรือติดลบ เท่ากับว่าธุรกิจไม่มีความสามารถเพียงพอที่จะจ่ายดอกเบี้ยได้เลย ซึ่งจะพัฒนากลายเป็นปัญหาการขาดสภาพคล่องทางการเงินในที่สุด

*** ก.ล.ต.เตรียมปรับเกณฑ์ขายตราสารเสี่ยง
    ขณะที่ สำนักงานกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) เตรียมปรับเพิ่มความเข้มงวดเกณฑ์การขายตราสารหนี้เสี่ยง โดยประเด็นสำคัญที่ปรับเพิ่มคือ นักลงทุนรายบุคคล ซึ่งประกอบด้วยนักลงทุนทั่วไป และ กลุ่ม High net Worth จะไม่สามารถซื้อตราสารหนี้แบบวงจำกัด (PP) ที่ไม่มีการยื่นแบบไฟลิ่งได้ 
    ขณะเดียวกันจะเพิ่มความเข้มงวดในการการติดตามผู้ออกหุ้นกู้ โดยเฉพาะตราสารที่มีความเสี่ยงสูง  ซึ่งจะกำหนดให้มีการอธิบายความเสี่ยงความสารมารถในการชำระหนี้ รวมถึงให้ตัวกลางขายตราสารหนี้มีความระมัดระวังในการทำหน้าที่
    ด้านตัวกลางที่เกี่ยวข้องกับการขายตราสารหนี้ต้องมีระบบการให้ข้อมูลที่ถูกต้องเพียงพอและเข้าใจง่าย เช่น เพิ่มรอบการส่งงบการเงิน, ความเคร่งครัดในมาตรฐานการขาย และ การดูแลกลุ่มที่เปราะบาง เป็นต้น 
    รวมถึงเพิ่มคุณภาพข้อมูลประกอบการตัดสินใจ และมีเครื่องมือที่สามารถเปรียบเทียบตราสารได้ 
    นอกจากนี้จะเพิ่มกลไกการจัดการเมื่อผิดการชำระหนี้ เช่น กำหนดระยะเวลาที่ชัดเจนที่ต้องรายงานเมื่อผิดชำระหนี้, พิจารณาแนวทางให้ความรู้นักลงทุนในการรักษาสิทธิดำเนินคดีเรียกร้องค่าเสียหาย และการฟ้องร้องบังคับคดี
    "จอมขวัญ คงสกุล" ผู้ช่วยเลขาธิการ ก.ล.ต. ระบุว่า เกณฑ์ใหม่จะเพิ่มความเข้มงวดในการกำกับดูแล โดยผู้ซื้อได้รับข้อมูลที่ตรงประเด็นและชัดเจนเกี่ยวกับความสามารถในการชำระหนี้ เข้าใจง่าย  และเป็นปัจจุบันมากขึ้น ส่วนตัวกลางต้องใช้ความระมัดระวังในการขาย โดยเฉพาะกลุ่มเปราะบาง 
    "เกณฑ์ใหม่จะทำให้ผู้ลงทุนซื้อตราสารหนี้ด้วยความเข้าใจที่มากขึ้น และจะช่วยให้ลดความเสี่ยงจากการขายตราสารหนี้ลงได้" จอมขวัญ กล่าว
    "อริยา ติรณะประกิจ" รองกรรมการผู้จัดการ สมาคมตราสารหนี้ เสริมว่า ผลกระทบที่จะเกิดขึ้นจากการปรับเกณฑ์ใหม่ น่าจะเกิดกับผู้ออกหุ้นกู้เป็นสำคัญ อาจจะขายยากขึ้น แต่นักลงทุนจะปลอดภัยขึ้นเช่นกัน และอุตสาหกรรมจะได้ประโยชน์ หุ้นกู้จะมีคุณภาพมากขึ้น ปัญหาการผิดชำระหนี้จะลดลง เพราะมีความเข้มงวดเพิ่มขึ้นในขั้นตอนการออกและเสนอขาย

หมายเหตุ : บทความชิ้นนี้เป็นการนำเสนอข้อมูลการออกและเสนอขายหุ้นกู้กลุ่ม Non-Investment Grade ที่คงค้าง รวมถึงนำเสนอข้อมูลงบการเงินของบริษัทจดทะเบียน โดยไม่ได้มีเจตนาชี้นำหรือกล่าวหาว่าบริษัทใดจะผิดนัดชำระหนี้หุ้นกู้แต่อย่างใด