การลงทุนในหุ้นที่เสนอขายให้ประชาชนทั่วไปเป็นครั้งแรก (IPO) ยังแย่ เปิดสถิติปีนี้เข้าเทรด 23 บริษัท ราคาล่าสุดต่ำจองถึง 16 บริษัท โดย 8 บริษัทราคาดิ่งตั้งแต่เข้าเทรดวันแรก ลากรายย่อยติดดอยกว่า 5 หมื่นราย วงการชี้ขายแพง-ธุรกิจไม่น่าสนใจ พบ 6 บริษัทตั้งราคาไอพีโอ P/E เกิน 50 เท่า ส่วนหุ้นที่เข้าตลาดด้วยเกณฑ์มาร์เก็ตแคป ยังเฮี้ยน 2 บริษัทราคาร่วงหนัก ขณะที่มีเพียง 3 บริษัทเท่านั้นที่ราคาไม่เคยต่ำจอง

*** 16 หุ้นน้องใหม่ราคาดิ่งต่ำจอง

"สำนักข่าวอีไฟแนนซ์ไทย" สำรวจข้อมูลหุ้นไอพีโอที่เข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ (SET) และ ตลาดหลักทรัพย์ เอ็ม เอ ไอ (mai) ปีนี้รวมทั้งสิ้น 23 บริษัท พบว่ามีถึง 16 บริษัทที่ราคาหุ้นล่าสุด (ณ 22 พ.ย.62) ปรับตัวลดลงต่ำกว่าราคาจองซื้อ แบ่งเป็น SET จำนวน 5 บริษัท และ mai จำนวน 11 บริษัท ดังนี้
 

บมจ.อินเด็กซ์ ลิฟวิ่งมอลล์ (ILM) และ บมจ.เอส โฮเทล แอนด์ รีสอร์ท (SHR) เป็น 2 หุ้นเข้า SET ที่ราคาปรับตัวลดลงสูงสุดใกล้เคียงกันถึง 25% และ 23% ตามลำดับ ส่วน บมจ.โกลบอล เซอร์วิส เซ็นเตอร์ (GSC) และ บมจ.อรินสิริ แลนด์ (ARIN) เป็น 2 หุ้น mai ที่ราคาปรับตัวลดลงสูงสุดใกล้เคียงกันถึง 59% และ 56% ตามลำดับ และเคยลงไปแตะจุดต่ำสุดถึงระดับ 60% และ 70% ตามลำดับ

*** รายย่อยติดดอยกว่า 5 หมื่นราย

16 หุ้นไอพีโอที่ราคาปรับตัวลดลงต่ำกว่าราคาจองซื้อ มีผู้ถือหุ้นรายย่อยรวมกว่า 5 หมื่นราย โดย บมจ.แอสเสท เวิรด์ คอร์ป (AWC) มีจำนวนผู้ถือหุ้นรายย่อยสูงสุดถึง 16,844 ราย แม้ราคาล่าสุดจะปรับตัวลดลงเพียง 1% แต่เคยปรับตัวลงไปต่ำสุดระดับ 13.33% หลังหมดช่วงเวลาใช้สิทธิกรีนชู ส่วนหุ้นที่ราคาปรับตัวลดลงสูงเช่น ILM, SHR, GSC และ ARIN มีผู้ถือหุ้นรายย่อย 5,673 ราย, 7,060 ราย, 1,598 ราย และ 454 รายตามลำดับ

*** วงการชี้ขายแพง-ธุรกิจไม่น่าสนใจ

นักวิเคราะห์บริษัทหลักทรัพย์ (บล.) กรุงศรี ระบุว่า การตั้งราคาไอพีโอสูงเกินไปยังเป็นสาเหตุหลักของการต่ำจอง ซึ่งเกิดจากบริษัทต้องการเงินระดมทุนมากขึ้น จึงตั้งราคาสูงกว่ามูลค่าที่แท้จริง ส่งผลให้หลังเข้าซื้อขายราคาจึงลงไปหาพื้นฐานที่ควรจะเป็น

"หุ้นไอพีโอลักษณะนี้นักลงทุนมักจะไม่ค่อยสนใจมากนัก ยิ่งทุกวันนี้นักลงทุนฉลาดขึ้น ส่งผลต่อราคาหลังเข้าเทรด เพราะในแง่อัพไซด์ของมูลค่าเริ่มมีข้อจำกัด และมักจะเห็นแรงขายออกมา ประกอบกับบางธุรกิจอยู่ในช่วงที่ไม่ค่อยดีนัก เป็นขาลงหรือชะลอตัว จึงทำให้ราคาหุ้นได้รับการตอบสนองในเชิงลบ" นักวิเคราะห์กล่าว

ด้าน "ไพบูลย์ นลินทรางกูร" นายกสมาคมนักวิเคราะห์การลงทุน เผยว่า ราคาหุ้นไอพีโอหลายบริษัทที่ปรับตัวลดลง เกิดจากการตั้งราคาขายขณะที่ตลาดหุ้นอยู่ในช่วงขาขึ้นจึงทำให้ราคาค่อนข้างสูง แต่ช่วงวันที่เข้าซื้อขายโดยเฉพาะ 2-3 เดือนหลังตลาดฯ ปรับตัวลดลงค่อนข้างมาก ทำให้นักลงทุนอาจจะมองว่าราคาไอพีโอแพงเกินไป เมื่อเทียบกับภาวะตลาดหรือระดับดัชนีปัจจุบัน จึงมีแรงขายออกมา

เช่นเดียวกับ "มงคล พ่วงเภตรา" ผู้อำนวยการอาวุโส ฝ่ายวิเคราะห์หลักทรัพย์และกลยุทธ์การลงทุน บล.เคทีบี (ประเทศไทย) เสริมว่า อีกสาเหตุที่ทำให้ราคาหุ้นปรับตัวลดลง เพราะความน่าสนใจของธุรกิจบางบริษัทมีน้อยมาก โดยเฉพาะบริษัทขนาดเล็กที่ไม่ได้มีความแตกต่างจากผู้ประกอบการรายอื่น

"นอกจากนี้ข้อมูลหุ้นไอพีโอสำหรับนักลงทุนไม่เพียงพอ เป็นอีกสาเหตุสำคัญที่ทำให้ราคาหุ้นมักผันผวน เราไม่มีทางรู้ว่าราคาหุ้นไอพีโอจริงๆ ควรจะเป็นเท่าใด หรือประเมินมูลค่าด้วยวิธีใด มีเพียงข้อมูลในแบบแสดงรายการข้อมูล (ไฟลิ่ง) แม้จะมีบทวิเคราะห์ก็ทำโดยโบรกเกอร์ที่เป็น UnderWriter นักวิเคราะห์รายอื่นๆ ไม่สามารถเข้าไป Visit เพื่อร่วมประเมินได้ แถมก่อนเทรดบทวิเคราะห์เหล่านั้นก็ถูกห้ามเผยแพร่ (Black Out) อีก ทำให้นักลงทุนไม่สามารถเข้าถึงข้อมูลได้

ราคาเสนอขายก็มักจะเทียบกับหุ้นในตลาดที่อยู่อุตสาหกรรมเดียวกัน โดยเฉพาะอัตราราคาต่อกำไรต่อหุ้น (P/E) ซึ่งบางครั้งไม่สะท้อนมูลค่าที่แท้จริง แต่วิธีการนี้ทำให้สามารถตั้งราคาสูงโดยอ้างอิงหุ้นตัวอื่นได้ เพราะหุ้นที่เทรดอยู่แล้ว นักลงทุนมีข้อมูลเพียงพอในการตัดสินใจ ซึ่งราคาหุ้นและระดับ P/E ได้รับการยอมรับในระดับหนึ่งแล้ว แต่ไอพีโอต่างกัน แม้จะอยู่ในอุตสาหกรรมเดียวกันแต่รายละเอียดอาจจะไม่เหมือนกัน เมื่อหุ้นเข้าเทรดและนักลงทุนหรือนักวิเคราะห์สามารถเข้าถึงข้อมูลเชิงลึกได้ ราคาหุ้นจึงกลับไปสะท้อนพื้นฐานที่ควรจะเป็น" มงคล เสริม

ฟาก "แมนพงศ์ เสนาณรงค์" รองผู้จัดการ หัวหน้าสายงานผู้ออกหลักทรัพย์ ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย(ตลท.) ระบุว่า สาเหตุสำคัญที่ทำให้หุ้นไอพีโอปรับตัวลดลงหลายบริษัทเนื่องจากภาวะตลาดผันผวน ซึ่งหุ้นที่ราคาปรับตัวลดลงไม่ได้มีแต่หุ้นไอพีโอ หลายบริษัทที่อยู่ในตลาดก็ปรับตัวลดลงเช่นเดียวกัน โดยนักลงทุนต้องพิจารณาให้รอบคอบเกี่ยวกับข้อมูลของหุ้นไอพีโอที่กำลังจะเข้าซื้อขาย และควรลงทุนแบบระยะยาว มากกว่าการคาดหวังผลตอบแทนในระยะสั้น" แมนพงศ์ กล่าว

*** 6 บริษัทราคาจอง P/E เกิน 50 เท่า

ทั้งนี้เมื่อสำรวจการตั้งราคาเสนอขายพบว่ามี 6 บริษัทที่ราคาไอพีโอคิดบน P/E สูงกว่า 50 เท่า ประกอบด้วย
 

AWC และ SHR ตั้งราคาขายระดับ P/E เกิน 100 เท่า ซึ่งสูงกว่าอุตสาหกรรมที่อยู่ระดับเพียง 33.70 เท่า และ 29.33 เท่า ตามลำดับ ณ วันตั้งราคาไอพีโอ

ขณะเดียวกันพบว่ามีอีก 2 บริษัท ที่ตั้งราคาไอพีโอมี P/E สูงกว่าอุตสาหกรรม ได้แก่ บมจ.เซ็น คอร์ปอเรชั่น กรุ๊ป (ZEN) ราคาไอพีโอที่ 13 บาท คิดบน P/E ที่ 27.60 เท่า ส่วนอุตสาหกรรมขณะนั้นมี P/E เฉลี่ยเพียง 25 เท่า เช่นเดียวกับ บมจ.โกลบอล เซอร์วิส เซ็นเตอร์ ราคาไอพีโอที่ 1.7 บาท คิดบน P/E ที่ 30.51 เท่า ส่วนอุตสาหกรรมหรือธุรกิจที่ใกล้เคียงกันมีค่า P/E เฉลี่ยที่ 23.22 เท่า

*** 2 หุ้นเข้าด้วยเกณฑ์มาร์เก็ตแคปไม่รอด

ขณะที่ 2 บริษัท ซึ่งเข้าซื้อขายด้วยเกณฑ์มาร์เก็ตแคป เพราะมีผลประกอบการขาดทุน ได้แก่ บมจ.เอส โฮเทล แอนด์ รีสอร์ท (SHR) และ บมจ.บูทิค คอร์ปอเรชั่น (BC) ราคาปรับตัวลดลงทันทีที่เปิดการซื้อขาย เหมือนหลายบริษัทที่เข้าด้วยเกณฑ์มาร์เก็ตแคปก่อนหน้านี้

*** 8 บริษัทต่ำจองตั้งแต่วันแรก

นอกจากนี้พบว่ามี 8 บริษัทที่ราคาหุ้นปรับตัวลดลงตั้งแต่วันแรกที่เข้าซื้อขาย โดยมี 6 บริษัทราคาต่ำจองตั้งแต่การซื้อขายวันแรก และมี 2 บริษัทที่ราคาต่ำจองตอนปิดการซื้อขายวันแรก ประกอบด้วย
 

BC เป็นบริษัทที่เปิดซื้อขายวันแรกและปิดซื้อขายวันแรกราคาลดลงต่ำสุดที่ 16.08% และ 30% ตามลำดับ ส่วน บมจ.เดอะแพรคทิเคิลโซลูชั่น (TPS) แม้จะเปิดการซื้อขายวันแรกปรับเพิ่มขึ้น 14.40% แต่กลับปิดการซื้อขายวันแรกติดลบถึง 10%

*** มีแค่ 3 บจ.ที่ไม่เคยต่ำจอง

อย่างไรก็ตามมี 3 บริษัทที่เข้าซื้อขายปีนี้และราคายังไม่เคยหลุดต่ำจอง ได้แก่